Toestemming

Voor alle handelingen die krachtens de auteurswet aan de rechthebbende zijn voorbehouden, is toestemming nodig. Ook als de rechthebbende onbekend is en dat kan een groot probleem zijn.

Toelichting

Het kan voorkomen dat rechteninformatie onvolledig is. In het vervelendste geval is de rechthebbende (ook na een zoektocht) onbekend. In dat geval wordt gesproken van een ‘verweesd werk’. Zulke werken zitten voor gebruikers volledig op slot; er is toestemming nodig, maar onduidelijk van wie.

Verweesde werken komen in de videokunstcollecties gelukkig overigens weinig voor. In de meeste gevallen is goed geregistreerd wie maker en/of rechthebbende is. Er zijn toch enkele gebruiksmogelijkheden wanneer er in de collectie toch verweesd werk zit. De belangrijkste zijn:

• Een preserveringskopie maken
• Citeren uit het videokunstwerk
• Het videokunstwerk uitsluitend binnen een besloten netwerk (intranet) tonen

Let op: het gebruik van delen van het videokunstwerk voor educatieve doeleinden (onderwijsexceptie) is lastig! De onderwijsexceptie eist dat aan de maker of zijn rechtverkrijgende een billijke vergoeding wordt betaald. Aan die eis kan bij een verweesd werk niet worden voldaan.

Sommige collectieve beheersorganisaties als Pictoright bieden collectiehoudende instellingen contracten aan waarbij het wel mogelijk is om verweesd werk online te publiceren. Op Europees niveau vindt hier wel langzaam verandering op plaats. Lees bijvoorbeeld deze blogpost over de vooruitgang hiervan.